Begrippenlijst

Akte van Overlijden
Akte die wordt opgemaakt door een ambtenaar van de burgerlijke stand aan de hand van een door een arts afgegeven schriftelijke verklaring van overlijden.

Codicil
Een geheel eigenhandig geschreven, gedagtekend en ondertekende brief van de erflater. Deze kan daarin een beperkt aantal zaken regelen. Het is derhalve een document waarin u kunt bepalen wie bepaalde goederen, sieraden of kleding krijgt na uw overlijden of wat uw wensen zijn met betrekking tot uw uitvaart.
Een codicil is een wilsbeschikking. Een codicil wordt niet door de notaris gemaakt en is géén alternatief voor een testament.

CTR
Centraal Testamenten Register. Het Centraal Testamentenregister (CTR) is een database waarin wordt bijgehouden wie een testament heeft laten opmaken en wanneer en bij welke notaris dat was. Het CTR biedt geen inzage in de inhoud van het testament, maar beantwoordt wel de vraag of een overledene een testament heeft en bij welke notaris het zich bevindt. Klik hier voor meer informatie.

Donorregister
In het Donorregister kunt u vastleggen of u uw organen na uw overlijden wel of niet beschikbaar stelt voor transplantatie. U kunt er ook voor kiezen uw nabestaanden of één specifieke persoon te laten beslissen na uw overlijden. U kunt uw beslissing vastleggen met het donorformulier. Zie voor meer informatie www.donorregister.nl

Executeur (voorheen executeur-testamentair)
Degene die door de overledene (erflater) is aangewezen om de erfenis af te wikkelen. De executeur moet in het testament als zodanig worden aangewezen.

Erfbelasting (voorheen successierechten)
De belasting die iemand moet betalen vanwege het erfdeel dat hij of zij heeft aanvaard.

Erfenis
Zie Nalatenschap: alle bezittingen en schulden die iemand na zijn overlijden achterlaat.

Erfgenaam (ook wel erve genoemd)
Een erfgenaam is iemand die volgens de wet of volgens een testament recht heeft op (een deel van) een erfenis.

Erflater
Degene die is overleden en zijn bezit (geld, goederen) en schulden als erfenis achterlaat.

Euthanasieverklaring
Dit is een schriftelijke verklaring waarmee iemand precies kan aangeven onder welke omstandigheden hij of zij graag zou willen dat een arts bij hem of haar euthanasie toepast. Voor meer informatie zie www.nvve.nl.

Kindsdeel
Een kindsdeel is het gedeelte van een nalatenschap dat door de kinderen wordt geërfd wanneer er geen testamentis opgemaakt. Binnen het Nederlandse erfrecht is dit kindsdeel niet direct opeisbaar zolang de partner van de overledene nog in leven is, omdat deze partner het vruchtgebruik van de nalatenschap heeft.

Legaat
Geld of een goed (bijvoorbeeld auto, verzameling, meubelen en sieraden) dat een overledene via een testament aan een bepaalde persoon of instelling heeft nagelaten.

Legataris
Elke persoon of instelling die door een testament begunstigd wordt met een legaat. De legataris draait niet op voor eventuele schulden van de nalatenschap.

Levenstestament
Een Levenstestament is een document waarin u een aantal zaken vastlegt voor het geval er tijdens uw leven iets gebeurt waardoor u zelf niet meer kunt handelen of (tijdelijk of langdurig) geen beslissingen meet kunt nemen. Het is dus een testament dat werkt bij leven. Net als een gewoon testament dient het te worden opgesteld door een notaris.

Mediation
Mediation is bemiddelen, het oplossen van conflicten met de hulp van een neutrale conflictbemiddelaar: de mediator.

Nalatenschap
Een nalatenschap of erfenis is het geheel van bezittingen én schulden die een overleden persoon achterlaat.

De schulden van de nalatenschap zijn onder meer:

  • de schulden van de erflater
  • de kosten van uitvaartverzorging, voor zover zij in overeenstemming zijn met de omstandigheden van de overledene
  • de kosten van vereffening van de nalatenschap, met inbegrip van het loon van de vereffenaar
  • de schulden uit legaten die op een of meer erfgenamen rusten

Niet opeisbare vordering
De wet bepaalt, in het geval er geen testament is, dat de gehele nalatenschap naar de langstlevende partner gaat. Kinderen krijgen hun erfdeel nog niet maar krijgen een niet-opeisbare vordering in geld op de langstlevende partner. Deze vordering (plus de rente – de wettelijke rente minus 6 procent-) is pas opeisbaar bij het overlijden van de langstlevende partner.

Successierechten
Zie erfbelasting.

Testament
Een bij de notaris op te maken (herroepelijke) verklaring van hetgeen iemand wil dat na zijn dood zal gebeuren met (onder andere) zijn vermogen.

Verklaring van Erfrecht
Een verklaring van erfrecht is een notariële akte waarin een notaris feiten vermeldt naar aanleiding van het overlijden van iemand: uit een verklaring van erfrecht kan onder andere blijken wie de erfgenamen zijn, of zij de nalatenschap aanvaard hebben en wie gerechtigd is over de goederen die tot de nalatenschap behoren te beschikken.

Het kan enkele dagen tot soms wel enkele maanden duren (bijvoorbeeld als er veel erfgenamen zijn of als deze moeilijk te vinden zijn) voordat de notaris een verklaring van erfrecht kan afgeven.

Met een verklaring van erfrecht kunnen de erfgenamen zich als zodanig legitimeren bij instellingen als banken. Banken vragen vaak na overlijden van de rekeninghouder aan de erfgenamen om een verklaring van erfrecht te overleggen omdat ze zekerheid wil hebben aan wie zij rechtsgeldig mogen uitbetalen. Banken hanteren een eigen beleid bij het vragen om een verklaring van erfrecht.

Verklaring van Executele
Een verklaring van executele is een door de notaris opgemaakte verklaring waarin staat wie de executeur van een bepaalde nalatenschap is en wat zijn of haar bevoegdheden zijn.

Volmacht (notarieel)
Met een notariële volmacht verleent een persoon, de volmachtgever, een andere persoon, de gemachtigde, de bevoegdheid om in zijn of haar plaats en namens hem of haar iets te doen.

Vruchtgebruik
Het recht van vruchtgebruik is het recht om gebruik te maken van goederen die aan een ander toebehoren en daarvan de vruchten te genieten. Het recht van vruchtgebruik is een zakelijk recht, dat wil zeggen een recht dat kan worden gevestigd op een goed (zaak of vermogensrecht). Over het algemeen wordt een dergelijk recht gevestigd op een onroerende zaak. Degene die het recht van vruchtgebruik heeft wordt vruchtgebruiker genoemd. Degene die eigenaar is van een zaak die belast is met het recht van vruchtgebruik wordt blote eigenaar genoemd.

Wilsbeschikking
En uiterste wilsbeschikking is een regeling die iemand maakt om te bepalen wat er na zijn of haar overlijden moet gebeuren, bijvoorbeeld een testament.

Wilsverklaring
Een wilsverklaring is een schriftelijke verklaring waarin iemand kan aangeven wat hij wil wat betreft medische behandelingen in de toekomst, voor het geval hij niet meer in staat is hierover beslissingen te nemen Bijvoorbeeld een euthanasieverklaring, een behandelverbod of –gebod, een niet-reanimeren verklaring etc.